Elektriciteit

Achter de muren van jullie huis lopen allemaal leidingen. Voor elektriciteit, aardgas, (afval)water en internet. We gebruiken deze voorzieningen de hele dag door. Leuk om met kinderen stil te staan bij hoe ze werken. Op deze pagina staan tips om dat te doen. Afhankelijk van de leeftijd van de kinderen kun je de gesprekken, proefjes en uitstapjes aanpassen. Er valt in huis veel te beleven. Ga samen op zoek en verwonder je.

Elektriciteit wordt nu nog vaak opgewekt met fossiele brandstoffen, zoals aardgas en steenkool. Deze worden in een elektriciteitscentrale verbrand om water aan de kook te brengen. Met de stoom die dan ontstaat wordt een dynamo aangedreven. Die gaat draaien en er ontstaat elektriciteit. Maar bij het verbranden van al die fossiele brandstoffen komt heel veel CO2 vrij.

Gesprek

Elektriciteit is een natuurkracht die overal aanwezig is. Toch ongelooflijk hoe onze voorouders deze natuurkracht zo naar hun hand hebben gezet dat wij er nu elke dag gebruik van kunnen maken. Loop maar eens door jullie huis en stel je voor dat er geen elektriciteit zou zijn. Het dagelijkse leven zou er heel anders uitzien.

Vragen om een gesprek mee te beginnen:

Wie weet waar we thuis allemaal elektriciteit voor gebruiken?
Hoeveel stopcontacten zijn er eigenlijk in huis? Eerst raden en dan op zoek.
Hoe werkt een stopcontact? Fantaseer er maar op los.
Wat zou je het meest missen als er geen elektriciteit zou zijn?
Hoe wordt elektriciteit opgewekt?
Ken je mensen die zonnepanelen op hun dak hebben?
Weet je waar jullie elektriciteit wordt opgewekt?
Welke apparaten gebruiken het meest elektriciteit en hoe zou dat zuiniger kunnen
Waarom is te veel CO2 uitstoot slecht?

Thuis doen

Maak een spijker magnetisch

Benodigdheden

Spijker (+/- 10cm)
Paperclip
Batterij (4,5 volt)
Elektriciteitsdraad

Wikkel de elektriciteitsdraad netjes om de spijker van de ene kant van de spijker naar de andere kant. Je maakt zo een kleine spoel. Neem stug draad zodat het goed blijft zitten. Maak de uiteinden van het draad schoon van isolatiemateriaal en verbind deze aan de twee polen van de batterij. Houd de punt van de spijker nu bij de paperclip en kijk wat er gebeurt.

Er zijn nog veel meer spannende proefjes om thuis te doen. Kijk maar eens op https://www.proefjes.nl/categorie/elektriciteit. Of bij NEMO Science Museum https://www.nemosciencemuseum.nl/nl/zoeken/?q=elektriciteit. Op deze site staan ook leuke proefjes zoals het opwekken van stroom met citroenen, het maken van een waterrad voor het opwekken van elektriciteit en zelf een kompas maken. Verder staan er allerlei leuke weetjes op over elektriciteit.
Houd een week lang elke dag rond dezelfde tijd de stand bij van de elektriciteitsmeter. Maak een lijstje. Waarom hebben jullie de ene dag meer elektriciteit gebruikt dan de andere?
Maak je eigen broeikaseffect: https://www.youtube.com/watch?v=Qn_AUiPyNs4
Kunnen jullie het verbruik meten van een uur lang gamen, een wasmachinebeurt of het koken van een liter water in een waterkoker?
Met kleuters is het leuk om mooie kroontjes te tekenen en die op te hangen boven alle stopcontacten in huis. Hoera voor het stopcontact! Het woord wonderwel inkleuren kan natuurlijk ook.
Maak een Wonderwelkaart met daarop locaties waar de voorzieningen vandaan komen en naartoe gaan. Pak een groot vel papier en teken jullie huis in het midden. Waar komt jullie elektriciteit vandaan? Teken de fabriek of andere locaties (windmolenpark) op de kaart. Als jullie een eigen zonnepaneel hebben mag die er ook op.
Maak een Wonderwel bedankkaartje voor mensen die werken in de elektriciteitsvoorziening en stuur het op. Je kunt denken aan een installateur die net bij jullie een kapotte leiding heeft gerepareerd, of de elektriciteit in jullie nieuwe keuken heeft aangelegd. Je kunt ook denken aan het netwerkbedrijf dat zorgt voor alle elektriciteitsleidingen onder de straat. Om erachter te komen wie jullie netwerkbeheerder is kun je kijken op: https://www.energieleveranciers.nl/netbeheerders/overzicht-netbeheerders

Filmpjes

Een hele grote dynamo

SchoolTV: Bijna al onze stroom komt uit de stroomfabriek. Hier wordt elektriciteit gemaakt en vanuit deze fabriek lopen elektriciteitsdraden naar ons huis toe.

Van wind naar elektriciteit

SchoolTV: In ons land staat er altijd wel een windje. Alleen, de ene keer veel meer dan de ander. Je kunt er dus niet van op aan. Dat speelt een rol bij het omzetten van windenergie naar elektriciteit.

Eropuit

Kijk eens op de website van het bedrijf dat jullie elektriciteit levert. Kun je erachter komen waar jullie elektriciteit wordt opgewekt? Het is leuk om eens uit te zoeken of jullie een windmolenpark kunnen bezoeken. Of misschien wel een biogasinstallatie op een boerenerf waar elektriciteit wordt opgewekt met koeienpoep.

Op https://duurzamehuizenroute.nl/bezoek-een-huis staan huizen die energiezuinig zijn. Jullie kunnen deze bezoeken en jullie laten inspireren.

Alwetoloog

Vraag van de kinderen over elektriciteit?
Stel aan de Alwetoloog