Het gebruik van elektriciteit is tegenwoordig heel normaal maar vroeger waren mensen er bang voor. Denk maar eens aan de bliksem. Toch ongelooflijk hoe onze voorouders deze natuurkracht zo naar hun hand hebben gezet dat het nu veilig uit een stopcontact komt.  

Stel je eens voor dat je in een stopcontact kunt kruipen, wat kom je dan tegen? Je kunt uitkomen bij een windmolen of een zonnepaneel, misschien wel op jouw dak. Maar je kunt ook uitkomen in een elektriciteitscentrale. Daar wordt elektriciteit opgewekt met een enorme dynamo. Om dat te doen moet deze dynamo hard draaien. Daar komt veel CO2 bij vrij. Wie weet hoe dat komt?

Elektriciteit is echt een bijzonder goedje. Laat kinderen zich maar lekker verwonderen als je hierover een gesprek begint. Misschien een keer de schakelaar omzetten in de stoppenkast, kijken wat er gebeurt.

• Wie heeft een idee hoe elektriciteit in het stopcontact komt?
• Wie weet waar we thuis allemaal elektriciteit voor gebruiken? Maak een lijstje.
• Hoeveel stopcontacten zijn er eigenlijk in huis? Eerst raden en dan op zoek.
• Wie heeft die stopcontacten aangelegd?
• Wat zou je het meest missen als er geen elektriciteit zou zijn?
• Hoe wordt elektriciteit opgewekt en weet je waar dat gebeurt?
• Welke apparaten gebruiken het meest elektriciteit en hoe zou dat zuiniger kunnen? Zoek de elektriciteitsmeter?
• Hebben jullie al zonnepanelen op het dak of kennen jullie mensen die zonnepanelen op hun dak hebben? Hoe wekken die elektriciteit op?
• Waarom is te veel CO2 uitstoot slecht voor het milieu?
• Hoe kun je met water energie opslaan?

Voor antwoorden op deze vragen kun je het Wonderwelboek raadplegen dat je op deze site kunt downloaden. Maar geef je kinderen niet te snel antwoord laat zij zich eerst maar lekker verwonderen. Dat vinden ze leuk.

In het geval van elektriciteit zijn de natuurkrachten: magnetisme en elektriciteit. Twee krachten die altijd aanwezig zijn in de natuur. Leuk om bij het doen van proefjes met deze natuurkrachten te spelen! 

En laat je niet uit het veld slaan als een proefje het niet gelijk doet. Waar kan dat aan liggen? Speel met verschillende mogelijkheden en laat de kinderen meedenken. Dat kan tot verrassende ideeën leiden.

Maak een spijker magnetisch

Benodigdheden

• Spijker (+/- 10cm)
• Paperclip
• Batterij 
• Elektriciteitsdraad

Wikkel de elektriciteitsdraad netjes om de spijker van de ene kant van de spijker naar de andere kant. Je maakt zo een kleine spoel. Neem stug draad zodat het goed blijft zitten. Maak de uiteinden van het draad schoon van isolatiemateriaal en verbind deze aan de twee polen van de batterij. Houd de punt van de spijker nu bij de paperclip en kijk wat er gebeurt. Klik hier voor een filmpje over hoe je een spijker magnetisch maakt.

• Met de proefjes op dit filmpje kunnen jullie ervaren dat elektriciteit altijd aanwezig is. Deze proefjes zullen zeker de verwondering van kinderen oproepen rond elektriciteit.
  
  

• Er zijn nog veel meer spannende proefjes om thuis te doen. Kijk maar eens op proefjes.nl. Op de site van Nemo staan ook leuke proefjes zoals het opwekken van stroom met citroenen en het maken van een waterrad voor het opwekken van elektriciteit. Ook een kompas heeft te maken met elektriciteit. Diens naald is namelijk elektrisch geladen en wijst daarom altijd naar het noorden. Knap hoe zeevaarders vroeger daarop hebben leren navigeren.
  
  
  
  
• Houd een week lang elke dag rond dezelfde tijd de stand bij van jullie (slimme) elektriciteitsmeter. Maak een lijstje. Waarom gebruiken jullie de ene dag meer elektriciteit dan de andere?
• Spelen met zonne-energie is bijzonder. De werking van een zonnepaneeltje kun je ervaren met een bouwpakketje dat je kunt bestellen bij Opitec. Dat is een online winkel met educatieve knutselbenodigdheden.
• Kunnen jullie het verbruik meten van een uur lang gamen, een wasmachinebeurt of het koken van een liter water in een waterkoker?
  
  
  
  
• Door het broeikaseffect warmt de aarde op. Dat moeten we tegengaan. Om het broeikaseffect te begrijpen klik je op dit filmpje. Daarna kun je zelf het broeikaseffect nabootsen en begrijpen. 
• Met kleuters is het leuk om mooie kroontjes te tekenen en die op te hangen boven alle stopcontacten in huis. Natuurlijk alleen bij veilge afgeplakte stopcontacten. Hoera voor het stopcontact! Het woord wonderwel inkleuren kan natuurlijk ook.
• Maak een Wonderwelkaart met daarop locaties waar de voorzieningen vandaan komen en naartoe gaan. Pak een groot vel papier en teken jullie huis in het midden. Waar komt jullie elektriciteit vandaan? Teken de fabriek of andere locaties (windmolenpark ) op de kaart. Als jullie een eigen zonnepaneel hebben mag die er ook op.
• Maak een Wonderwel bedankkaartje voor mensen die werken in de elektriciteitsvoorziening en stuur het op. Je kunt denken aan een elektricien die net bij jullie een kapotte leiding heeft gerepareerd of de installateur die jullie nieuwe keuken heeft aangelegd. Je kunt ook denken aan het netwerkbedrijf dat zorgt voor alle elektriciteitsleidingen onder de straat. Om erachter te komen wie jullie netwerkbeheerder is kun je kijken op: welke netbeheerder?
• Omdat kernenergie terug is in de discussie over duurzame energievoorziening hierbij een artikel van Milieucentraal met duidelijke voor- en nadelen van kernenergie.

Kijk eens op de website van het bedrijf dat jullie elektriciteit levert. Kun je erachter komen waar jullie elektriciteit wordt opgewekt? Het is leuk om eens uit te zoeken of jullie een windmolenpark kunnen bezoeken. Of misschien wel een biogasinstallatie op een boerenerf waar elektriciteit wordt opgewekt met koeienpoep.

Op de duurzame huizenroute staan huizen die energiezuinig zijn. Jullie kunnen deze bezoeken en jullie laten inspireren.