Wist je dat alleen een plant z’n eigen voedsel kan maken. Dat gebeurt in een plantenblad. Ook als je vlees eet want de dieren hebben weer planten gegeten. Deze planten en dieren groeien vaak op boerderijen, dichtbij of ver weg.

Boeren en boerinnen werken hard om iedereen in Nederland en ook daarbuiten van voedsel te voorzien. Op steeds meer boerderijen proberen ze dat te doen op een duurzame manier: zorgen voor gezond eten zonder de natuur te belasten. Kringlooplandbouw noemen ze dat.

Wat is een beter moment dan tijdens het eten eens te praten over ons voedsel. Vragen die je kunt bespreken:

• Waar komen alle ingrediënten vandaan van wat we nu eten? 
• Komen die van een plant of van een dier?
• Kunnen jullie iets bedenken dat niet bij een plant begint?
• Komen ze van dichtbij of van ver weg?
• Wat hebben de boer en boerin allemaal gedaan om voor jouw eten te zorgen? Maak eens een lijstje van wat je denkt dat ze hebben gedaan.
• Hoe komt een plant eigenlijk aan zijn eten?
• Waarom is vlees eten niet zo duurzaam?
• Wat houdt kringlooplandbouw in?
• Wat is compost en waarom is het belangrijk voor een plantje?
• Wie weet wat de voedselkringloop inhoudt?

Benodigdheden

• Melk
• Een beetje yoghurt
• Thermoskan of pan en dikke deken

Hier een manier om zelf yoghurt te maken en kennis te maken met hoe je yoghurtbacteriën verwent.

Wanneer je verse melk direct van de boer gebruikt, moet je deze melk verwarmen tot ongeveer 70 graden, daarmee dood je de meeste melkbacteriën. (Als je melk uit de supermarkt gebruikt hoeft dat niet, want die is al verwarmd). Daarna laten afkoelen tot ongeveer 40 graden (handwarm) en een beetje yoghurt toevoegen. Zo stop je er yoghurtbacteriën in. Dan ongeveer zes uur laten staan op 40 graden. Je kunt een thermoskan gebruiken of een pan in een dikke deken wikkelen en op een warme plek zetten. Yoghurtbacteriën houden van die temperatuur en gaan zich snel vermeerderen.

Als deze proef lukt heb je na ongeveer zes uur heerlijke yoghurt. Eet smakelijk!

Andere dingen die je thuis kan doen:

• Brood bakken, een soepje koken, een stamppot maken of een andere lekkere maaltijd. Je doet het vast wel eens samen met je kinderen.  Leuk als de kinderen mogen helpen met snijden. Ze zijn handiger dan je denkt.
• Stop eens wat zaadjes in de grond die je bij het snijden van groenten tegenkomt. Kijk wat er gebeurt. En lees op pagina 51 van het Wonderwelboek hoe jullie verticaal kunnen tuinieren. Of start een makkelijke moestuin. Daar hoort ook een handige app bij die helpt om groene vingers te krijgen.
• Tijdens het koken kun je bespreken waar alles vandaan komt. Het is een bijzondere gedachte dat alles wat je eet ergens op aarde heeft gegroeid. Beginnen de ingrediënten die jullie gebruiken allemaal bij een plantenblad? Zoek op internet eens afbeelding van een graan-, een courgette-, een wortelplant of van een ander ingrediënt. En begint een stukje kaas of een ei ook bij een plantenblad?
  
  
  
  
• Wat ook leuk is om met kinderen te doen is het inmaken van groenten. Vroeger deed met dat op grote schaal om het te veel aan groenten, na de oogst in de zomer, te kunnen bewaren voor de winter. Denk maar aan ketchup (het bewaren van tomaten) of zuurkool (het bewaren van witte kool). Er waren toen nog geen koelkasten.
• Zie je hoe jonge plantjes hun blaadjes naar de zon richten? Zo vangen ze de energie van de zon, die jullie later weer binnenkrijgen als je het plantje eet. Draai het blaadje van het plantje eens uit de zon en kijk wat er dan gebeurt.
• Wordt zelf kringloopboer: maak of koop een compostbak voor je groenafval. Gebruik de compost voor de plantjes in je tuin of op je balkon. Als je de plantjes eet is het kringetje rond. En begint alles weer van voor af aan!
  
  
  
  
• Maak een Wonderwelkaart met daarop locaties waar de voorzieningen vandaan komen en naartoe gaan. Pak een groot vel papier en teken jullie huis in het midden. Waar staan de dichtstbijzijnde boerderijen? Kunnen jullie melkveehouders en akkerbouwers vinden? Teken ze op de kaart.
• Maak een Wonderwel bedankkaartje voor mensen die werken in de voedselvoorziening en stuur het op. Je kunt denken aan een boer of boerin, maar ook aan iemand van een buurtwinkel of supermarkt. 

Zoek een boerderij uit bij jullie in de buurt die je kunt bezoeken. Misschien mag je wel een keer een dagje meewerken met de boer(in). Appels plukken of een stal schoonmaken bijvoorbeeld. Lekker buiten zijn en zien waar jouw eten vandaan komt.

Boerderijen hebben vaak ook een open dag als de koeien en kalveren na de winter voor het eerst weer naar buiten mogen. Een feest om mee te maken! Misschien zijn er boerderijen in jullie omgeving die dit doen.

Zoek eens uit of jullie een openbare moestuin hebben in de buurt. Ook zijn er steeds meer voedselbossen te bezoeken. Kijk maar op deze kaart.

Of bezoek het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem waar je (onder meer) kunt beleven hoe mensen in Nederland vroeger aan hun eten kwamen.

Tijdens de Nationale Molendag zijn honderden molens in Nederland open voor het publiek. Veel molens maalden vroeger graan tot meel en waren zo belangrijk voor de bakkers van het brood.